Molens en Karottenfabriekje Kralingse Plas Plaszoom 364, Kralingen

Stadsherstel Historisch Rotterdam heeft zich in 2016 ontfermd over het historische molencomplex aan de Kralingse Plas waarvan de snuifmolens De Ster en De Lelie en het Karottenfabriekje deel uit maken. Het fabriekje was in zeer slechte staat van onderhoud en is volledig gerestaureerd door Stadsherstel.

De snuif- en specerijen molens zijn net als het Karottenfabriekje (gelegen naast De Lelie) unieke rijksmonumenten. De Lelie is in 1777 op de huidige plek gebouwd  door Tijs van Zeventer en Jacob de Werken. Na nog tweemaal van eigenaar te zijn verwisseld, koopt Isaac Hioolen de molen in 1803. De familie Hioolen blijft vier generaties lang eigenaar van het complex het productiebedrijf, tot de onteigening door de gemeente Rotterdam in 1916. In de molens werd de bewerkte tabak (karotten) gehakt en gestampt tot snuiftabak om vervolgens te worden verpakt voor het transport naar winkels en kruideniers. Na de afname van de consumptie van snuiftabak kwam hier de productie van specerijen en kruiden bij zoals peper, kerrie, vleeskruiden etc. Ook na de onteigening wordt het bedrijf en de productie voortgezet namelijk door de bedrijfsleider (Karottenbaas) onder de naam Fa. H.J. Bukman en Zn. Zij huurden de molens en het fabriekje van de gemeente Rotterdam. Bukman overleed in 1947 (net voor hij 50 jaar op de molens werkte) waarna zijn zoon het bedrijf voortzette samen met Cor van Harrewijen tot het bedrijf in 1968 werd geliquideerd.

22 april 2017 is het voormalige Karottenfabriekje officieel opgeleverd aan de zeilschool ‘De Lelie’. De restauratie en verbouwing van het voormalig Karottenfabriekje vergde een grote inspanning. Door achterstallig onderhoud kampte het gebouw onder andere met veel houtrot, vochtproblemen en verouderd lood- en zinkwerk. Ook was het gebouw verzakt waardoor funderingsherstel noodzakelijk bleek. Gelijktijdig met de restauratie is het fabriekje verbouwd voor verhuur aan zeilschool De Lelie.

De molens blijven beschikbaar voor de molenaars voor het draaien, beheer en verrichten van klein onderhoud. Daarnaast zal de stichting De Kralingse Snuif en Specerijen Compagnie De Ster en De Lelie zich gaan richten op het vergroten van publiekstoegankelijkheid door middel van rondleidingen, exposities en activiteiten voor kinderen. Zeilschool De Lelie verzorgt zeillessen voor alle leeftijdsgroepen maar in het bijzonder aan scholieren. Buiten het zeilseizoen ondersteunt de zeilschool rondleidingen door de molens en ontvangst van groepen. Stadsherstel werkt aan de planvorming om in de voormalige molenaarswoning twee erfgoedlogies studio’s te realiseren zodat bezoekers ook aan de Plas kunnen overnachten.

Stadsherstel is verheugd dat de rijke historie, de culturele- en recreatieve waarde voor publiek aantrekkelijk en toegankelijk zijn gemaakt. Ook voor het onderwijs en educatieprojecten is het complex aan de Kralingse Plas zeer de moeite waard.